Wynagrodzenie za bezumowne korzystanie powinno nawiązywać do cen rynkowych za najem czy dzierżawę podobnej nieruchomości obowiązujących w danym regionie. Często trudno jest ustalić wysokość najmu, więc wnosząc pozew najlepiej zawnioskować na powołanie biegłego z zakresu wyceny nieruchomości, który mógłby ustalić wysokość
wniosek strony pozwanej Republiki Serbii o odrzucenie pozwu W. G., H. O., J. G., G. G., A. G. i M. G. o zapłatę wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości budynkowej przy Alejach (…) w W. Zażalenie strony pozwanej zostało oddalone postanowieniem Sądu Apelacyjnego w (…) z dnia 17 listopada 2009 r., VI ACz (…).
Wynagrodzenie za korzystanie z nieruchomości przed jej zasiedzeniem. Czy osobie, która utraciła własność w wyniku zasiedzenia, przysługuje wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z nieruchomości za czas poprzedzający datę zasiedzenia od podmiotu, na którego rzecz zasiedzenie nastąpiło?
I Aca 291/18) a drugiej, przyjmuje, że roszczenie o wynagrodzenie za korzystanie z nieruchomości nie przysługuje właścicielowi nieruchomości za okres poprzedzający nabycie służebności przez zasiedzenie (tak przykładowo Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 17.07.2019 r. sygn. akt I CSK 630/17).
Zdaniem TSUE bank może żądać tylko zwrotu przekazanego kapitału kredytu oraz zapłaty odsetek liczonych od wezwania do zapłaty. Poza wyżej wymienionymi roszczeniami bankowi nie przysługuje roszczenie o wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z kapitału, odszkodowanie, zwrot kosztów, czy waloryzacja świadczenia.
W dniu 6 marca 2020 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów zapłaconego wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości i zapłaconych odsetek od wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości oraz powstania przychodu
z4V3Ng. Minimalistyczne uregulowanie przez ustawodawcę służebności przesyłu w trzech artykułach Kodeksu cywilnego ( 305 1 – 305 3), spowodowało potrzebę odwoływania się do przepisów o służebnościach gruntowych, stosowanych odpowiednio, w stosunku do służebności przesyłu, celem jej dookreślenia. Zasadę tą ustawodawca wyraźnie potwierdził w artykule 305 4 do art. 292 w zw. z art. 305 4 do zasiedzenia służebności przesyłu stosuje się odpowiednio przepisy o zasiedzeniu nieruchomości. Te zostały natomiast wyrażone w artykułach 172-178 Tak więc w odniesieniu do zasiedzenia służebności przesyłu co do terminów posiadania w zależności od dobrej lub złej wiary posiadacza i możliwości doliczenia okresu posiadania poprzednika zastosowanie znajdują przepisy o nabyciu własności nieruchomości przez zasiedzenie. Wobec tego, posiadacz służebności przesyłu nabywa ją, jeżeli wykonuje ją nieprzerwanie od lat dwudziestu jako posiadacz samoistny, chyba że uzyskał posiadanie w złej wierze (zasiedzenie). Natomiast po upływie lat trzydziestu posiadacz samoistny służebności nabywa tę służebność, choćby uzyskał jej posiadanie w złej wierze. O rodzaju wiary posiadacza, a w następstwie o długości terminu niezbędnego do nabycia własności nieruchomości przez zasiedzenie decyduje wyłącznie chwila objęcia jej w samoistne posiadanie. Zasada mala fides superveniens non nocet wynika wprost z wykładni językowej art. 172 („uzyskał posiadanie”) i na mocy art. 176 ma zastosowanie do następców pierwotnego posiadacza przy doliczaniu posiadania poprzednika, („jeżeli poprzedni posiadacz uzyskał posiadanie nieruchomości w złej wierze”).Domniemanie dobrej wiary posiadacza (art. 7 wzruszyć może zatem jedynie dowód, że posiadacz w chwili rozpoczęcia posiadania w zakresie odpowiadającym służebności przesyłu wiedział lub mógł się dowiedzieć o tym, że narusza to prawo innej osoby. Oznacza to konsekwentnie, że późniejsze dowiedzenie się przez posiadacza lub jego poprzednika o stanie rzeczy skutkującym zmianą dotychczasowego przekonania, że posiadaniem niczyjego prawa nie narusza lub narusza (dobrej na złą wiarę lub odwrotnie) dla biegu terminu zasiedzenia nieruchomości jest okolicznością irrelewantną. Bieg tego terminu może być przerwany przez czynności właściciela polegające na podjęciu czynności przed właściwym sądem powszechnym, polubownym lub innym organem, przedsięwzięte bezpośrednio w celu dochodzenia lub ustalenia albo zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczenia (art. 175 w zw. z art. 123 § 1 pkt 1 wszczęcie mediacji (art. 175 w zw. z art. 123 § 1 pkt 3 w pewnych wypadkach uznanie tytułu prawnego właściciela i przyznanie braku samoistności własnego posiadania (art. 175 w zw. z art. 123 § 1 pkt 2 (wyrok SNz dnia 10 lipca 2013 r. V CSK 320/12).Posiadanie przez przedsiębiorstwo państwowe urządzeń energetycznych oraz cudzej nieruchomości, na której zostały posadowione, jest posiadaniem w rozumieniu art. 352 i może prowadzić do zasiedzenia służebności gruntowej odpowiadającej służebności przesyłu (art. 292 w zw. z art. 172 (postanowienie SN z dnia 13 października 2011 r. V CSK 502/10).Przedsiębiorca posiada nieruchomość w zakresie służebności przesyłu od chwili wejścia na grunt w celu wybudowania urządzenia służącego do przesyłania energii elektrycznej (postanowienie SN z dnia 24 maja 2013 r. V CSK 287/12).Jeszcze przed wprowadzeniem służebności przesyłu w 2008 r. zakłady przesyłowe mogły zasiadywać prawo do korzystania z cudzej działki. Okres posadowienia instalacji przed 2008 r. dolicza się do czasu posiadania wymaganego do zasiedzenia tej służebności (uchwała SN z dnia 22 maja 2013 r. III CZP 18/13).Przed 1 lutego 1989 r. posiadanie przez przedsiębiorstwo państwowe instalacji przesyłowych prowadziło do zasiedzenia służebności. Z tym że gdy doszło do niego przed tą datą, zasiadywał ją Skarb Państwa, a jeśli później – to przedsiębiorstwo państwowe lub jego następca (wyrok SN z dnia 12 lutego 2015 r. IV CSK 293/14).Nie może być mowy o korzystaniu w dobrej wierze z cudzej nieruchomości w zakresie odpowiadającym służebności przesyłu, gdy przedsiębiorca przesyłowy, będący przecież profesjonalistą, nie dysponuje nie tylko zgodą właściciela nieruchomości w jakiejkolwiek postaci, ale też nie legitymuje się zgodą poprzednika prawnego właściciela nieruchomości, ograniczając się do wywodu, jaki został naprowadzony przy okazji omawiania zagadnienia „umowy zbliżonej do użyczenia”, nieadekwatnego do okoliczności sprawy (wyrok SA w Katowicach z dnia 5 kwietnia 2013 r. V ACa 18/13).Wytoczenie przez właściciela nieruchomości przeciwko posiadaczowi służebności przesyłu, powództwa o zasądzenie wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości w zakresie odpowiadającym treści tej służebności nie przerywa biegu jej zasiedzenia (uchwała 7 sędziów SN z dnia 26 listopada 2014 r. III CZP 45/14).Po wejściu w życie art. 305 2 w wyniku nowelizacji Kodeksu cywilnego z dnia 3 sierpnia 2008 r., który umożliwia właścicielowi nieruchomości żądanie ustanowienia służebności przesyłu za odpowiednim wynagrodzeniem – dopiero złożenie odpowiedniego wniosku przerywa bieg terminu zasiedzenia, czego nie może spowodować wytoczenie powództwa o wynagrodzenie, oddzielone od domagania się ustanowienia służebności (uchwała Sądu Najwyższego z dnia 21 stycznia 2011 r., III CZP 124/10, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 lipca 2013 r., V CSK 320/12, nie publ. i postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 12 września 2013 r., IV CSK 88/13, nie publ.).Aktualności nabiera zatem twierdzenie, że sprawa o zapłatę za bezumowne korzystanie z nieruchomości w zakresie służebności przesyłu nie jest sporem o własność pomiędzy właścicielem a posiadaczem służebności. Nawet szeroka interpretacja art. 123 § 1 pkt 1 w związku z art. 175 nie daje więc obecnie podstawy do twierdzenia, że wytoczenie powództwa o wynagrodzenie powoduje przerwę biegu terminu zasiedzenia z art. 175 do biegu terminu zasiedzenia stosuje się odpowiednio przepisy o biegu terminu przedawnienia, w tym art. 123 § 1 pkt 1 stanowiący, że bieg terminu przedawnienia (zasiedzenia) przerywa się przez każdą czynność przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznania spraw lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju albo przed sądem polubownym, przedsięwziętą bezpośrednio w celu dochodzenia lub ustalenia albo zaspokojenia lub zabezpieczenia z artykułem 292 służebność gruntowa może być nabyta przez zasiedzenie tylko w wypadku, gdy polega na korzystaniu z trwałego i widocznego urządzenia. Słupek znacznikowy jest częścią gazociągu, wobec czego jego obecność na sąsiedniej działce wystarcza do uznania rurociągu na działce za urządzenie widoczne. Słupki znacznikowe są – jak sama nazwa wskazuje – elementami dającymi znak, że przez dany punkt przebiega rurociąg, informują też o jego przeznaczeniu. Zadania informacyjne łączą z ostrzegawczymi i ochronnymi. Są obowiązkową widoczną częścią systemu przesyłowego o powszechnie zrozumiałym przekazie (postanowienie SN z dnia 12 października 2016 r. II CSK 49/16).Gazociągi, wodociągi i kanalizacje, to w przeważającej części urządzenia podziemne i już z tego względu nieracjonalna jest interpretacja art. 292 której wynikiem byłoby wymaganie, aby rura gazowa w toku biegu terminu zasiedzenia była widoczna dla właściciela każdej nieruchomości, przez którą to urządzenie z art. 285 przy służebności gruntowej konieczne jest wskazanie na rzecz jakiej nieruchomości będzie przysługiwała służebność. Taki ścisły związek nie występuje w przypadku służebności przesyłu. W art. 3051 ustawodawca wyraźnie podkreśla, że służebność przesyłu ustanawia się na rzecz przedsiębiorcy. Dla wykazania, że mamy do czynienia z taką służebnością należy wobec tego nie tyle poszukiwać związku pomiędzy określoną nieruchomością należącą do przedsiębiorcy co pomiędzy tym, czy urządzenia służące do przesyłu, które znajdują się na nieruchomości obciążonej, należą do przedsiębiorcy (postanowienie SN z dnia 29 listopada 2013 r. I CSK 253/13).W wypadku nabycia służebności przesyłu przez zasiedzenie, właściciel nieruchomości obciążonej może żądać zmiany sposobu jej wykonywania, jeśli ważna potrzeba gospodarcza powstała po posadowieniu urządzeń przesyłowych. Wynagrodzenie za zmianę sposobu wykonywania służebności przesyłu może uwzględniać koszty przeprowadzenia tej pojęciu i treści służebności przesyłu, czytaj: Służebność przesyłu
Witam wszystkich proszę o pomoc!!! (czy mam w ogóle o co targować się w wodociągach???).W 2007 roku kupiłam działkę budowlaną, Księga wieczysta, sprawdzili ja wtedy moi znajomi, byla czysta. Moj "sasiad" od kilku lat chce kupic ta dzialke odemnie, ale za smieszne pieniadze- praktycznie tyle co zaplacilam za nia juz 6 lat temu!!!Odpowiedzialam Mu, ze nie po to ja kupowalam, zeby teraz na niej stracic!!! Na co On wtedy, wyjechal mi z watkiem, ze centralnie przez srodek mojej dzialki biegnie wodociag (dzialka ma 500m2- nieduza) i oznajmil mi, ze nie bede mogla na niej nic wybudowac (ewentualnie maly domek 5m na 6m).Dlatego tez, tak malo mi proponuje, poniewaz moja dzialka ma wady. W spolce wodociagow i kanalizacji poprosilam o uzgodnienie branzowe (gdyz nie wiedzialam, czy wierzyc na slowo "sasiadowi?)- (niestety, przed zakupem nie sprawdziłam tego - moja wina)!!!Odpowiedziali mi, że przez działkę przebiega jest Ich odpowiedz:"W odpowiedzi na Pani maila informuję, że przez teren Pani działki środkiem przebiega sieć wodociągowa będąca na majątku Wodociagow i Kanalizacji. Jest to czynny wodociąg dn 100 mm i nie planujemy jego przebudowy. Równocześnie Spółka chętna jest uregulować sprawy formalno-prawne dotyczące ustanowienia służebności przesyłu na rzecz WiK za wynagrodzeniem. Wszelkie koszty dotyczące wpisania w księgę wieczystą nieruchomości zapisu dot. służebności tj. faktu iż wodociąg istnieje na terenie działki i właściciel zezwala na wejście w teren celem np. usunięcia awarii/naprawy pokrywa WiK. Nadmieniam, że na wodociągu nie można budować domu. W związku z powyższym proszę o informację, czy będzie możliwye byłoby spisanie aktu notarialnego w kwestii jw. w kancelarii notarialnej. Ewentualną umowę dot. służebności i bezumownego korzystania z Pani terenu. Po czym ja im odpisalam...Witam serdecznie,pisze do Panstwa w sprawie sieci wopdociągowej biegnacej przez srodek mojej działki, której jestem chętna sprzedac Spółce moja dzielke za cene 110000 tys. zlotych. Jestem rowniez sklonna zrezygnowac z ubiegania sie zwrot naleznosci za bezprawne korzystanie z mojej wlasnosci i o ustalenia rzeczoznawcy, który wyceni kwotę odszkodowania za zajmowanie mojej działki przez poprzednie lata bez mojej zgody (za bezumowne korzystanie wynagrodzenie należy się za 10 lat wstecz).W przeciwnym wypadku, Dyrekcja Zakładu bedzie zmuszona o jak najszybsze przesunięcie tego odcinka sieci wodociągowej z mojej działki w inne miejsce, tak aby nie ograniczać uzasadnionego i swobodnego korzystania z nieruchomości przez właściciela. Proponowany przebieg sieci po przesunięciu, moglby byc poza granicami mojej dzialki, ewentualnie na jej wyraża Panstwo zgodę na to przesunięcie, to przed przystapieniem do robót ziemnych chętna jestem uregulować sprawy formalno-prawne dotyczące ustanowienia służebności przesyłu, tak jak Pani wzmienila w swojej związku z tym, że istniejąca sieć wodociągowa, która przebiega przez moja nieruchomość znajduje sie tam bez mojego pozwolenia, koszty przesunięcia tej sieci poniesie w całości WiK, proponowana służebność przesyłu moglaby być wtedy nieodpłatna.....DALI MI NASTEPUJACA ODPOWIEDZ..."WitamW odpowiedzi na Pani maila z dnia ... dotyczącego kwestii przebiegu sieci wodociągowej przez teren Pani działki,informujemy, ze zlecono niezaleznemu rzeczoznawcy majatkowemu operatu szacunkowego dla okreslenia wartosc bezumownego korzystania z terenu nieruchomosci jak rowniez wysokosci wynagrodzenia za ustanowienie sluzebnosci przesylu sieci na rzecz z otrzymanym opracowaniem wysokosci wynagrodzenia oszacowano na12000 zl - za noterialne ustanowienie bezterminowej sluzebnosci przesylu sieci wodociagoweji;5000 zl- za bezumowne korzystenie z nieruchomosci za okres 10 wynagrodzenie proponujemy wyplacic w terminie do 30 dni od daty spisania aktu notarialnego ustanawiajacego sluzebnosc koszty zwiazane z dokonaniem wpisu w ksiege wieczysta poniesie zastrzegamy sobie prawo zmiany naszej propozycji, jezeli do czasu zawarcia umowy regulujacejww. kwestie ujawnione zostana lub wystapia okolicznosci zmieniajace sytuacje prawna, wlasnosciowa lub inna majaca wplyw na sfinalizowanie sie do propozycji odsprzedania spolce dzialki, informujemy, ze nie WiK nieodkupuje od osob prywatnych nieruchomosci, przez teren ktorych przebiegaja urzadzenia wod- zwiazku z powyzszym prosimy o pisemne stanowisko ww. kwesti w ciagu 14 dni celem opracowania stosownej umowy....NA KONIEC MOJE PYTANIE JEST TAKIE...MAM ZAMIAR SPRZEDAC MOJA DZIALKE. WSTAWILAM OGLOSZENIE W INTERNECIE DZIALKA 500m2 ZA 100000 ZL. BYL JUZ JEDEN CHETNY, ALE MIELI JUZ PLAN MIESZKANIA I DZIALKA BYLA DLA NICH ZA KROTKA NIE WIEM CZY SPRRZEDAC JA SASIADOWI, KTORY SKLONNY JEST MI ZAPLACIC ZA NIA NA DZIEN DZISIEJSZY 80000 TYS ZL. (POWIEKSZYL DZIWNYM TRAFEM SWOJA DOTYCHCZASOWA OFERTE, GDYZ DOWIEDZIALAM SIE, ZE Z GAZEM MOZE DOJSC TYLKO PRZEZ TEREN MOJEJ DZIALKI DO SWOJEGO DOMU).NIEWIEM CZY TO NIE JEST ZA MALO???...CZY TEZ JEST MOZLIWE, ZEBYM PODPISALA TEN AKT Z WODOCIAGAMI I WZIELA OD NICH PIENIADZE A POTEM SPRZEDALA TA DZIALKE SASIADOWI???ONI TU ZAZNACZAJA, ZE ICH PROPOZYCJA MOZE ULEC ZMIANIE JEZELI NP. JA SPRZEDAM.... MOGLABYM NP., PODPISAC AKT USTANOWIENIA PRZESYLU ZE SPOLKA WODOCIAGOW 10 MAJAA 11 MAJA PODPISAC AKT SPRZEDAZY Z SASIADEM?????TA SPOLKA WODOCIAGOWA, MOGLA BY MI WYPLACIC PIENIADZE DO 30 DNI OD DATY PODPISANIA AKTU.......CZY TEZ SPOLKA REZERWUJE SOBIE TEN CZAS, ZEBY MOGLI SPRAWDZIC, CZY W TYM CZASIE, PRZYKLADOWO JA SPRZEDALAM- I NIE WYPLACIC MI PIENIEDZY????...LUB TEZ SASIAD MOGLBY W JAKIS SPOSOB DOWIEDZIEC SIE, ZE COS TAKIEGO PODPISALAM Z WODOCIAGAMI I STWARZAC PROBLEMY NAWET JESLI PODPISYWALABYM Z NIM AKT SPRZEDAZY PO UPLYWIE 30 DNI OD DATY PODPISANIA AKTU Z WODOCIAGAMI I ODEBRANIU OD NICH PIENIEDZY SASIAD Z KSIEGI WIECZYSTEJ DOWIE SIE O TYM, CZY TEZ NIE, A JESLI SIE DOWIE MOZE BYC TAK, ZE NIE BEDZIE CHCIAL JUZ JEJ KUPIC???UPRZEJMIE PROSZE O SZYBKA POMOC, GDYZ W CIAGU 8 DNI MUSZE DAC ODPOWIEDZ GORY DZIEKUJE BARDZO!!!POZDRAWIAM SERDECZNIE!!!Czytaj więcej na
Powództwo o zasądzenie wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości. SŁUŻEBNOŚCI: Powództwo o zasądzenie wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości nie przerywa biegu zasiedzenia służebności przesyłu (uchwała SN z dn. r., sygn. akt III CZP 45/14) Zgodnie z art. 305(1) § 1 nieruchomość można obciążyć na rzecz przedsiębiorcy, który zamierza wybudować lub którego własność stanowią urządzenia, o których mowa w art. 49 § 1 prawem polegającym na tym, że przedsiębiorca może korzystać w oznaczonym zakresie z nieruchomości obciążonej, zgodnie z przeznaczeniem tych urządzeń (służebność przesyłu). Służebność przesyłu może być przy tym nabyta przez zasiedzenie w wypadku korzystania z trwałego i widocznego urządzenia, przy odpowiednim stosowaniu przepisów o nabyciu własności nieruchomości przez zasiedzenie (art. 292 w zw. z art. 305(4) Art. 123 § 1 pkt 1 stanowi z kolei, iż bieg przedawnienia przerywa się przez każdą czynność przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju albo przed sądem polubownym, przedsięwziętą bezpośrednio w celu dochodzenia lub ustalenia albo zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczenia. Na tle powyższych przepisów powstała w praktyce wątpliwość czy wytoczenie przez właściciela nieruchomości powództwa o zasądzenie wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości w zakresie odpowiadającym treści służebności przerywa bieg terminu zasiedzenia służebności przesyłu? Stanowiska w tej kwestii okazały się rozbieżne i doprowadziły do ukształtowania się dwóch odrębnych linii orzeczniczych. Zgodnie z pierwszą z nich – wniesienie przez właściciela nieruchomości pozwu o zapłatę wynagrodzenia za korzystanie bez tytułu prawnego z jego nieruchomości w zakresie odpowiadającym treści służebności przesyłu stanowi czynność przerywającą bieg zasiedzenia (tak: SN w postanowieniach z dn. r., sygn. akt V CSK 239/09 oraz z dn. r., sygn. akt IV CSK 30/13). Zgodnie z drugą natomiast – wytoczenie powództwa o wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z nieruchomości w zakresie służebności przesyłu nie przerywa biegu zasiedzenia tej służebności (tak: SN w postanowieniach z dn. r., sygn. akt IV CSK 88/13 oraz z dn. r., sygn. akt V CSK 167/13). Zdaniem Sądu, spór o wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z nieruchomości nie jest sporem o własność. Celem dochodzenia roszczenia nie jest bowiem pozbawienie posiadania, zmiana jego charakteru ani nowe ukształtowanie stosunków prawnorzeczowych pomiędzy właścicielem a posiadaczem. W związku z powyższym nie jest spełnione znamię „bezpośredniości” w rozumieniu art. 123 § 1 pkt 1 a więc nie można mówić w tym wypadku o przerwaniu biegu przedawnienia. Z uwagi na zaistniałe rozbieżności w wykładni przepisów prawa, Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego postanowił skorzystać z uprawnienia, jakie nadaje mu art. 60 § 1 ustawy z dn. r. o Sądzie Najwyższym ( 2002 nr 240 poz. 2052 ze zm.) i przedstawić powyższe zagadnienie do rozstrzygnięcia Sądowi Najwyższemu w składzie siedmiu sędziów. Uznając, iż przedstawione zagadnienie faktycznie wymaga wyjaśnienia, SN w dn. r. podjął uchwałę w której przychylił się do drugiej z przedstawionych linii orzeczniczych. Zdaniem Sądu wytoczenie przez właściciela nieruchomości przeciwko posiadaczowi służebności przesyłu powództwa o zasądzenie wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości w zakresie odpowiadającym treści tej służebności, nie przerywa biegu jej zasiedzenia. Aleksandra Wiśniewska /-prawnik-/
Bezumowne korzystanie z nieruchomości oznacza eksploatowanie nieruchomości bez żadnego tytułu prawnego. Najczęściej powstaje w chwili, gdy na przykład kończy się lub też wypowiedziana została umowa najmu lokalu czy innej nieruchomości, bądź też, w przypadku gruntów, wygasa umowa dzierżawy. Od momentu utraty tytułu prawnego do nieruchomości do momentu jej zwrotu, posiadacz nieruchomości może zostać obciążony, na przykład przez jej właściciela, opłatą (odszkodowaniem) za bezumowne z niej korzystanie. W jaki sposób zakwalifikować przychód jakim jest wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z nieruchomości? Jaka stawka podatku powinna zostać zastosowana? Odpowiedzi znajdziemy w niniejszym artykule. Podstawa prawna do uzyskania wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości Zgodnie z art. 224 § 2 Kodeksu cywilnego (dalej kc) w związku z art. 225 kc samoistny posiadacz w złej wierze jest zobowiązany względem właściciela do wynagrodzenia za korzystanie z rzeczy, w tym wypadku nieruchomości, stanowiącej własność podatnika. Wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z nieruchomości obejmuje spodziewane korzyści, jakie właściciel nieruchomości uzyskałby, gdyby ją oddał do korzystania na podstawie określonego stosunku prawnego (np. umowy najmu, dzierżawy). Ważne jest przy tym stwierdzenie, że wynagrodzenia przysługującego na mocy art. 224 § 2 i art. 225 kc nie można uznać za naprawienie szkody wyrządzonej właścicielowi, ale stanowi ono zapłatę za korzystanie z jego rzeczy, którą posiadacz musiałby uiścić właścicielowi, gdyby jego posiadanie oparte było na istniejącej podstawie prawnej, a więc tym, co uzyskałby właściciel, gdyby rzecz oddał w odpłatne korzystanie na podstawie ważnego, umownego stosunku prawnego. Przepisy prawa cywilnego dają więc właścicielowi rzeczy prawo do roszczenia o wynagrodzenie, które obejmuje kompensatę utraconych korzyści, jakie właściciel uzyskałby, gdyby rzecz wydzierżawił lub wynajął. Utrata korzyści w tym wypadku polega na nieuzyskaniu pożytków cywilnych, które rzecz przynosi. Kwalifikacja wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości do stosownego źródła przychodu Katalog źródeł przychodów zawiera art. 10 ustawy o PIT. Wyliczenie tytułów powstawania źródeł przychodów ma na celu pogrupowanie ich według podobnego charakteru, co następnie skutkuje zróżnicowanym traktowaniem tychże źródeł, choćby pod względem zastosowanej stawki podatku. Określenie źródła przychodu ma ogromne znaczenie dla ustalenia chociażby takich kwestii, jak sposób opodatkowania przychodu, możliwości odliczenia kosztów jego uzyskania itp. Zgodnie z art. 10 ust. 1 ustawy o PIT odrębnymi źródłami przychodów są określone w pkt 6 i 9 tego przepisu: 1) stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta; 2) działalność wykonywana osobiście; 3) pozarolnicza działalność gospodarcza; 4) działy specjalne produkcji rolnej; 5) (uchylony); 6) najem, podnajem, dzierżawa, poddzierżawa oraz inne umowy o podobnym charakterze, w tym również dzierżawa, poddzierżawa działów specjalnych produkcji rolnej oraz gospodarstwa rolnego lub jego składników na cele nierolnicze albo na prowadzenie działów specjalnych produkcji rolnej, z wyjątkiem składników majątku związanych z działalnością gospodarczą; 7) kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit. a–c; 8) odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2: nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej, prawa wieczystego użytkowania gruntów, innych rzeczy, jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a–c – przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy – przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie; w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany; 8a) działalność prowadzona przez zagraniczną jednostkę kontrolowaną; 8b) niezrealizowane zyski, o których mowa w art. 30da; 9) inne źródła. W przypadku niemożności jednoznacznego zaliczenia danego przychodu do jednego ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1–8 ustawy o PIT, przychód ten należy kwalifikować jako przychód z innych źródeł, o którym mowa w pkt 9 tegoż przepisu. Zgodnie z art. 20 ust. 1 ustawy o PIT za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych; kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego; zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego; alimenty; stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14; dopłaty; nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12–14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach. Jak wskazał WSA w Gliwicach w wyroku z dnia 15 kwietnia 2019 roku, I SA/Gl 293/18: „Przepis art. 20 ust. 1 ustawy o PIT stanowi, że «za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności...». Sformułowanie «w szczególności» dowodzi, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i zasadnym jest, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 Na gruncie prawa podatkowego przychodem podlegającym opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych jest każda forma przysporzenia majątkowego (korzyść), tzn. zarówno pieniężna, jak i niepieniężna”. Wśród źródeł przychodu wskazanych w art. 10 ustawy o PIT ustawodawca nie podkreślił wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości jako jednego ze źródeł przychodu, zatem należy kwalifikować przedmiotowe wynagrodzenie jako przychód z innych źródeł. Wskazać zatem należy, że wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z nieruchomości stanowi przysporzenie majątku, mające konkretny wymiar finansowy (istnieje możliwość realnego obliczenia wysokości przysługującego wynagrodzenia), a więc stanowi podlegający opodatkowaniu przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z nieruchomości a stawka podatku Stosownie do treści art. 2 ust. 1a ustawy o podatku zryczałtowanym osoby fizyczne osiągające przychody z tytułu umowy najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy lub innych umów o podobnym charakterze, mogą – jeżeli umowy te nie są zawierane w ramach prowadzonej działalności gospodarczej – opłacać ryczałt od przychodów ewidencjonowanych. W myśl art. 12 ust. 1 pkt 3 lit. a ww. ustawy ryczałt od przychodów ewidencjonowanych wynosi 8,5% przychodów, o których mowa w art. 6 ust. 1 a, czyli między innymi przychodów z dzierżawy i najmu. Przykład 1. Jan Kowalski opodatkowuje dzierżawę zryczałtowanym podatkiem dochodowym 8,5%. W październiku 2018 roku wypowiedział dotychczasową stawkę czynszu dzierżawnego na podstawie przepisów Kodeksu cywilnego. Dzierżawca nie uznał wypowiedzenia dotychczasowej stawki czynszowej i dokonywał płatności według stawki obowiązującej przed jej wypowiedzeniem. Z uwagi na odmowę uznania za skuteczne wypowiedzenia dotychczasowej stawki czynszowej i opłacanie czynszu w wysokości sprzed wypowiedzenia powstały zaległości czynszowe po stronie dzierżawcy. Zaległości czynszowe upoważniły Jana Kowalskiego do rozwiązania umowy dzierżawy bez wypowiedzenia z dniem 31 grudnia 2018 roku. Udał się na teren dzierżawionej nieruchomości celem odbioru, nie został jednak wpuszczony na jej teren, w efekcie czego nieruchomość nie została mu wydana. Pełnomocnik reprezentujący współwłaścicieli wezwał ponownie o wydanie nieruchomości oraz poinformował, że do czasu wydania nieruchomości dzierżawcy obciążeni będą opłatą (odszkodowaniem) za bezumowne korzystanie z nieruchomości w wysokości czterokrotności ostatnio obowiązującego czynszu dzierżawnego. Czy naliczone wynagrodzenie należy opodatkować, tak jak dotychczas, stawką 8,5%? Z chwilą wypowiedzenia umowy dzierżawy ustał stosunek prawny (nawet dorozumiany) łączący Jana Kowalskiego z dzierżawcą, tym samym nie można niestety mówić, że otrzymywane wynagrodzenie jest czynszem z tytułu najmu. A tylko przychody otrzymywane z tytułu najmu mogą być opodatkowane podatkiem zryczałtowanym. Tym samym Jan Kowalski może zaliczyć otrzymane odszkodowanie (wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z nieruchomości) do innych źródeł i opodatkować według zasad ogólnych, czyli skali podatkowej (art. 27 ustawy o PIT). Jak stwierdził Dyrektor KIS w interpretacji indywidualnej z dnia 30 lipca 2019 roku, „Otrzymanie jednorazowego świadczenia nie stanowi przychodu ze źródła wymienionego w art. 10 ust. 1 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (tj. najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy oraz innych umów o podobnym charakterze), gdyż podstawą jego wypłaty nie była umowa wymieniona w tym przepisie. Zatem nie jest to przychód, o którym mowa w art. 1 pkt 2 w zw. z art. 6 ust. 1a ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne. Tym samym Wnioskodawca nie ma prawa do opodatkowania przedmiotowej kwoty w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych”.
Zgodnie z uchwałą podjętą 6 czerwca 2012 r. przez Sąd Najwyższy zarząd wspólnoty mieszkaniowej uprawniony jest do dochodzenia od osoby trzeciej wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z części nieruchomości będącej współużytkownikiem wieczystym właścicieli lokali (III CZP 25/12). Powyższa sentencja jest odpowiedzią na pytanie prawne zadane przez Sąd Okręgowy w Radomiu, który rozważał "Czy w świetle art. 21 ust. 1 w związku z art. 6 ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali (tekst jedn.: Dz. U. z 2000 r. Nr 80, poz. 903 ze zm.) wspólnota mieszkaniowa ma legitymację czynną do dochodzenia wynagrodzenia za bezumowne korzystanie przez osobę trzecią z części nieruchomości będącej we współużytkowaniu wieczystym członków wspólnoty mieszkaniowej, niesłużącej wyłącznie do użytku właścicieli lokali?" Wspólnota mieszkaniowaCo do zasady wspólnota mieszkaniowa jako ułomna osoba prawna wyposażona jest w zdolność prawną, na mocy której może nabywać prawa oraz zaciągać zobowiązania, również w zakresie własnego majątku. Zgodnie z ustawą o własności lokali może pozywać i być pozywaną. Jednakże posiadana przez nią zdolność prawna jest przy tym ograniczona wyłącznie do spraw związanych z zarządzaniem nieruchomością wspólną, co wielokrotnie było poruszane w dotychczasowym Co to jest wspólnota mieszkaniowa?Sąd Okręgowy w Radomiu badając stan faktyczny sprawy, poddał pod wątpliwość posiadanie przez wspólnotę zdolności prawnej w przypadku dochodzenia roszczeń o zapłatę wynagrodzenia za korzystanie z części gruntu stanowiącego przedmiot współużytkowania wieczystego członków wspólnoty mieszkaniowej. Zdaniem Sądu powyższe uprawnienie nie może być zakwalifikowane jako czynność związana z zarządzaniem nieruchomością serwis: Dom i prawo Sąd Najwyższy W przeciwieństwie do sądu niżej instancji Sąd Najwyższy w odpowiedzi na pytanie prawne wskazał, iż wspólnota mieszkania, w ramach posiadanej zdolności prawnej, również legitymuje się uprawnieniem do żądania zapłaty za bezumowne korzystanie z nieruchomości, do której posiada ona tytuł prawny. Oczywiście organem uprawnionym do wystąpienia w imieniu wspólnoty będzie zaznaczyć, iż uniemożliwienie wspólnocie dochodzenia roszczeń za bezumowne korzystanie z nieruchomości gruntowych przez podmioty niebędące współwłaścicielami nieruchomości mogłoby narazić się na sprzeczność z podstawową zasadą prawa własności, a mianowicie uprawnienia do korzystania z posiadanego prawa w granicach określonym przez ustawy i zasady współżycia społecznego, zgodnie ze społeczno – gospodarczym przeznaczeniem prawa oraz z wyłączeniem osób serwis: Wspólnota mieszkaniowa Opisz nam swój problem i wyślij zapytanie.
wniosek o wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z nieruchomości wzór